Jurassic World Evolution Detaylı İnceleme
Yayıncı:Frontier Developments
Geliştirici: Frontier Developments
Platform: PlayStation 4, Xbox One, Microsoft Windows
Tür: Ekonomik Simülasyon
Çıkış Tarihi: Haziran 2018
Çocukluğumda Dinozorlar dergisini alıp fosforlu T-Rex maketinin parçalarını biriktirdiğim yılları hatırlıyorum. Benim nesilden arkadaşlarda hatırlayacaktır. Büyük hevesle aldığım o dergi sayesinde insanoğlundan önce gezegende yaşamış hakim türler olan dinozorlara olan merakım ve hayranlığım zirveye ulaşmıştı. Her birisinin o uzun ve karmaşık latince isimlerini ezberlemeye çalışır, özelliklerini büyük dikkatle okurdum.
O yıllardan günümüze Jurassic Park efsanesi sinema ekranında 5. filmini geride bıraktı. Artık ilk filmde emek emek hazırlanan birer mekanik ve makyaj harikası dinozorların yerini CGI efektleriyle bilgisayarlarda tasarlanan yeşil ekran ürünü dijital kopyaları aldı. Serinin filmlerinin senaryoları git gide daha aksiyonlu ve karmaşık, gerçeküstü konulara kendisini bıraktı. Tabi ki her seride olduğu gibi bir çoğunuzun gönlünde hala dinozorlarla televizyonlarda ilk karşılaştığımız Steven Spielberg’ün dehasını ortaya koyduğu serinin ilk filmi olan Jurassic Park yatıyordur.
Filmin ilk popüler olduğu günlerden itibaren yapımcılar hem dergisini hem çizgi romanlarını hem de oyunlarını genç dinozorseverlerle buluşturmuşlardı. Eski Jurassic Park oyunları da size şimdi tanıtacağım son çıkan Jurassic Park Evolution ile hemen hemen aynı mantığa sahipti. dinozor parkında dinozor üretmek, parkın gelirini arttırmak. Bu konsept dışında bir kaç tane daha aksiyon temalı Jurassic Park oyunuda çıktı tabi, Bunlarda slash and kill tarzı, önüne gelen dinoyu öldür şeklinde ilerleyen basit oyunlardı.
Jurassic Park’ın hem oyun dünyasında hem sinema dünyasında görsel anlamda ivmelenerek ilerlemesinin son meyvesi Jurassic Park Evolution. Jurassic Park Evolution ile dijital ortama tüm detaylarıyla aktarılmış dinozorları yakından görme, gözlemleme ve idare etme şansını yakalıyorsunuz. Jurassic Park Evolution bir ekonomik simülasyon oyunu, bir anlamda tycoon temalı bir oyun diyebiliriz. oyunun içeriği, mekanlar, insanlar hepsi jurassic park film serisinden alınarak tasarlanmış. Jurassic Park Evolution’da yüzlerini olmasa da isimlerini ve o karakteri hatırlatacak sahnelerden bir kareyi oyunda bir şeyleri başardıkça datalar kısmından açıyorsunuz. burada karakterin serinin hangi filminde nerede görüldüğü detaylı olarak yazıyor. Aynı şekilde dinozorlar ve mekanlar içinde benzer bir data sistemi var. Hangi mekanın hangi filmde görüldüğü ve hikayesi detaylı yazmakta. oyunun türkçe dil desteği olmadığını da belirtelim.
Oynanış olarak oldukça basit bir algoritma bekliyor sizi. Yapımcılar oyunu rekabet ve zorluktan çok görsel bir simülasyon olarak tasarlamışlar. Yani park işletiyorsunuz ama parkınızın batması neredeyse imkansız gibi bir şey. Bir kaç dinozorunuz dahi olsa park hemen para kazanmaya başlıyor, oyunda zarar etmeniz ve iflas etmeniz çok çok zor. Yani işin rekabetinden çok eğlencesine odaklanacağınız bir park idaresi sizleri bekliyor.
Jurassic World Evolution’da sizi parkınızı inşa edeceğiniz irili ufaklı adalar bekliyor. Bu adalar siz bir önceki adada belirli bir rating’e kar oranına ve park kalitesine ulaştığınızda otomatik olarak açılıyorlar. Böylece adalar arasında geçiş yapabiliyorsunuz. Ancak adalar arasında para aktarımı olmuyor, yani her yeni adada sıfırdan çalışmanız gerekiyor. bu durum başlarda biraz zorlasa da kısa sürede üstesinden geleceksiniz. İlk adadan itibaren size üç ayrı departmandan grup eşlik ediyor. Bu departmanları “bilim” “eğlence” ve “güvenlik” olarak ayırmışlar. Grupların her birisi onların programına uygun bir şekilde parkı işletmenizi istiyorlar. Örneğin Güvenlik grubunun başı sizden belli başlı dinozorları savaştırmanızı hatta bazı saldırgan türleri ziyaretçilerin arasına salmanızı istiyor. Böylece parkın güvenlik açıklarını bulup düzeltecekler sözde. Bilim departmanı sürekli yeni türleri keşfetmenizi ve parkı farklı türlerden dinozorlarla doldurmanızı istiyor, eğlence departmanı parkta konuklar için yaptığınız yiyecek, eğlence, içecek gibi binaların yeterliliği ile ilgili görevler verebiliyor. Tabi bu durum sabit değil. Yeri geliyor bilim departmanı da sizden diğer gruplarınkine benzer görevler isteyebiliyor. Bu departmanların görevlerini yaptıkça onlarla ilişkileriniz ilerliyor ve yeni dinozorlar, yeni bina güncellemeleri yeni ek bina çeşitleri açabiliyorsunuz.
Oynadığınız her haritada bu departmanların görevlerini tamamlayıp onlarla ilişkilerinizi güçlendirmeniz gerekiyor ki tüm dinozorları, geliştirmeleri ve binaları açabilesiniz. Oyun departman görevlerini yapmadan da ilerleyebiliyor ancak tüm dinozorlara ve geliştirmelere ulaşamıyorsunuz. Sadece haritalar açılıyor. tüm adaları açtıktan sonra sınırsız parayla park inşa edebileceğiniz bir ada açılıyor. Bu ada sizin sandbox’u rahatça deneyimleyebileceğiniz bir yer. Çünkü para derdiniz olmuyor ve adanın hava durumu, yapıların yok edilemezliği, yemliklerin otomatik doldurulması gibi sizin yaptığınız bir çok şeyin otomatik yapılmasını sağlayabiliyorsunuz ayarlardan düzenleyip.
Gelelim oyunun detaylarına. Oyunda dinozor parkı işletiyorsunuz buraya kadar zaten açık. Konukların gelmesi ve para kazanmaya başlamak için güvenlik telleriyle çevrilmiş bölgelere yeterli DNA’ya ulaştığınız dinozoru laboratuvar ortamında üretip bırakıyorsunuz. Bıraktıktan sonra konuklar gelmeye başlıyorlar. Her dinozorun bir ilgi derecesi yani “rating” i oluyor. Bu ratinge göre konuk sayınız artıyor. Küçük otçul dinozorların ratingleri düşük oluyor, devasa otçulların ve etoburların ratingleri çok daha yüksek oluyor. Bu ratingler parkınızın ortalama dinozor kalitesini de belirliyor. dinozor kalitesi ne kadar yüksekse gelen ziyaretçi de o kadar fazla oluyor. Parkı inşa edeceğiniz alanlar maalesef oldukça kısıtlı tutulmuş ve küçükler. Çok büyük bir park inşa etme şansınız yok, tüm türleri bir arada tutamayacaksınız, her adada farklı türleri bir arada tutmak zorunda kalacaksınız. Adaları neden bu kadar küçük yapmışlar anlam veremedim. Oyunla ilgili eleştirilerden bir tanesi de buydu, kullanacağınız alanın çok verimsiz olması.
Yapımcılar her dinozor için farklı davranışsal bir karakter oluşturmamışlar bu gördüğüm bir başka eksisi. Yani Raptorlar ile Dilophosaurus veya Deinonychus aynı tepkilere sahip ve aynı davranışları sergiliyorlar park içerisinde. Bu da dinozorlara türüne göre tek tek karakter oluşturmak yerine aynı ortak ataya sahip belli başlı türlere aynı davranış özelliklerini kopyaladıklarını gösteriyor. Bence bu amacı dinozorları yakından incelemek üzerine kurulu bir oyunda büyük eksiklik.
Oyun size başlarda yapabileceğiniz tüm bina ve geliştirmeleri vermiyor. Oynadıkça ve departmanlardan aldığınız görevleri yaptıkça yeni binalar ve geliştirmeler açıyorsunuz. O yüzden mutlaka departmanların verdiği görevleri yapmaya çalışın, çünkü görevleri yapmadan parkın idaresine yoğunlaşırsanız oyunun sonuna geldiğinizde bile açılmamış bir çok bina ve geliştirme kalıyor geriye. Ben oyunda tüm adaları bitirdiğim şu günlerde henüz hiç keşfedemediğim en az 4-5 tane dinozorum kaldı.
Parkı idare etmenin yanında dünyanın belirli bölgelerindeki kazı alanlarına ekipler göndererek buralardan yeni dinozorlar için DNA ve fosil topluyorsunuz. Bu kazı alanları hayali değil, hepsi gerçekten o türlerle ilgili kalıntıların bulunduğu gerçek kazı alanları.Hatta alanın ne zaman keşfedildiği kimin bulduğuyla ilgili bilgilere yine datalar kısmından ulaşabiliyorsunuz. Bu kazılardan elde edilen veriler üzerinde çalışarak dinozorların DNA’sını %lik oranda keşfediyorsunuz. %50’ye ulaştığınızda artık o dinozoru üretebilecek bilgiye erişmiş oluyorsunuz. dinozorun gerçek DNA’sı dışında, hastalıklara karşı daha güçlü olması, atak güçlerini veya defanslarını arttırmak ya da yaşam ömürlerini uzatmak için DNA dizilimlerine başka sürüngen ve hayvanlardan alınan DNA’ları ekleme şansınız var. Bu da research kısmında yaptığınız ek araştırmalar sonucu oluyor. Böylelikle dinozorlarınız daha güçlü, daha uzun ömürlü veya daha dayanıklı oluyorlar. Renklerini de aynı şekilde research kısmından yaptığınız renk paleti araştırmalarıyla değiştirebiliyorsunuz. Bu eklemeler dinozorunuzun rating’ini arttırdığı gibi orjinal DNA oranında da düşüş yaşattığı için üretim aşamasında başarısız olma ihtimaliniz ortaya çıkıyor. Bunu da üretim binasında %’lik olarak görebiliyorsunuz. %100 DNA sına ulaştığınız bir dinozorun eklentilerle üretimde başarısız olma şansı daha düşük oluyor. O nedenle tüm dinozorların DNA’sını kazım yaparak %100 bulmanız çok avantajlı.
Dinozor üretme ve DNA elde etme kısmını tamamladık. Gelelim dinozorları parkta nasıl konumlandıracağınıza. Dinozorların yaşadıkları alandan belli başlı beklentileri oluyor. Bu beklentileri karşıladığınız sürece sorun yaşamıyorsunuz. Sadece arada sırada hastalanıyorlar bunu da Ranger dediğimiz jeepli görevlilerle hemen hallediyorsunuz. Dinozorlar türlerine göre grup halinde veya yalnız yaşamayı seviyorlar. Bu detayların hepsi üretim ekranında yazıyor, üretmeden önce o kısmı incelemenizi öneririm.
Otçullar genel olarak iki veya dört kişilik gruplar halinde diğer otçullarla yaşayabiliyorlar. Bazı otçullar örneğin tank dediğimiz zırhlı büyük otçullar çok kalabalığı sevmiyorlar ve kalabalık ortamlarda rahat edemiyorlar. Böyle durumlarda dinozorunuzun bilgi kartındaki “comfort” sekmesinin değerleri düşmeye başlıyor. Bu sekme onun rahatını temsil etmekte. Mavi ve kırmızı iki ayrı aşamadan oluşan bu değerlerde eğer rakamlar kırmızıya ulaşırsa dinozorunuz öfkelenip kaçmaya çalışıyor.
Kırmızı ulaşacağı maksimum sınırı betimliyor. buna dikkat edin. Yani üretimde ilk dikkat etmeniz gereken dinozorun kaç kişilik bir grup olarak yaşamayı sevdiği. Kimi otçullar dört türdaşından aşağıya mutlu olamıyor, böyle türlerden en az dört adet üretmeniz gerekiyor. Kimi otçullar tek başına yaşamayı seviyor, fazla ürettiğinizde öfkeleniyor. Sayıyıda hallettikten sonra gelelim dinozorlar için çevirdiğiniz alanın büyüklüğüne. dinozor boyut olarak ne kadar büyürse o kadar büyük alana ihtiyacı oluyor. Bu alan sadece m2 olarak değil aynı zamanda dinozorun türüne göre saklanabileceği ağaçlıklar ve otlanacağı çayırlarıda barındırmak zorunda. Yeteri kadar ormanlık alanınız yoksa çok ormana ihtiyaç duyan dinozorların konforu düşmeye başlıyor ve sonunda strese girip tellere saldırıyor ve kaçıyorlar. Okuduğunuzda ne kadar karmaşık ve zor gelse de inanın çözdükten sonra çok basit gelecek size oyunda.
Otçullar kendi aralarında kavga etmeyen türler oldukları için ideal çevrilmiş bir alanda 10-15 e kadar farklı türden dinozoru besleyebiliyorsunuz. Ancak etçillerde bu durum farklı. Etçil türlerde bir seçim yapmak veya parkı bölmek zorundasınız. Otçullarla zaten bir arada tutamazsınız çünkü sürekli saldırıyorlar ve otçulları öldürüyorlar. Kendi aralarında da bir rekabet içerisinde oldukları için farklı türden etçillere aynı alanda bakamıyorsunuz. Bunun tek alternatifi küçük etçillerle büyük bir etçili aynı kafeste beslemek. Küçükler büyüklere diklensede onlarla kavga etmeye çekiniyor, böylece birlikte yaşayabiliyorlar. Ancak birden fazla küçük etçili örneğin Velociraptorlarla Dilophosaurusları aynı kafeste tutamazsınız, kısa sürede birbirlerini öldürürler. veya büyük etçillerden T-Rex’i başka bir büyük etçil Spinosaurus ile aynı kafeste tutamazsınız. Tutsanızda sürekli kavga edecekler ve sizinde bu kavgalardan yaralanan dinozorlara sürekli ilaç taşıyıp sağlıklarını yenilemeniz gerekecek. Olur da yenilemeyi unutursanız ikinci kavgada birisi diğerini mutlaka öldürecektir. Bu da parkınız için büyük bir maddi zarara yol açacaktır. iyi geliştirilmiş bir Büyük etçili üretmek için milyonlarca dolar para harcayacaksınız çünkü. Büyük etçiller otçullar gibi sosyal değiller, grup halde yaşamayı sevmiyorlar, yani bir etçil kafesinde iki T-Rex bulundurmanızın bir faydası yok çünkü birbirlerini rakip olarak görüp öldüreceklerdir. Her bir etçil kafesine bir büyük etçil tür ve bir küçük etçil grup yeterli olacaktır. Küçük etçil türler sosyal dinozorlar ve tek başlarına mutlu olamıyorlar hemen tellere saldırıyorlar. Bir raptor üretecekseniz en az 4 tane yapmanız lazım aynı kafeste.
Dinozorları sosyallik derecelerine göre uygun sayıda ve yeterli alanda ürettiniz ve parka bıraktınız. Konuklar gelmeye başlayacak. Sonrasında yapmanız gereken dinozorun türüne uygun yemliği parkına yerleştirmek olacak. dört tip yemlik sistemi kullanılıyor. Birisi ve en çok kullanacağınız sistem yere yakın otçullar için kullanılanı. Bir diğeri Branchiosaurus gibi devasa uzunluktaki otçullar için kullanılan tall herbivore yemliği. Etçiller içinde aynı şekilde iki tip yemleme makinesi var. Birisi parçalanmış kanvas etin hazır olarak verildiği sistem, diğeri ise canlı yem dediğimiz, etçilin avlanma içgüdüsünü törpülemesi için kullanacağınız canlı keçi ile besleyen sistem. Bunları da yerleştirdikten sonra geriye sadece hastalanan dinozorları takip etmek ve oluşacak kötü hava şartlarına karşı önlem almak kalıyor. Tabi bir de git gide artacak ziyaretçilerin taleplerine göre yiyecek, içecek, konaklama ve eğlence ile ilgili binaları geçtikleri yolların yakınına yapmanız gerekiyor. Böylece hem ekstra gelir sağlayacaksınız hem de ziyaretçi memnuniyeti artacağı için park kaliteniz yükselecek. Bu binaların hepsi belirli miktarda elektrik tüketiyor. Bu elektriği karşılamak için yeterli sayıda elektrik santrali olmasına dikkat edin. Elektrik kesintileri çitlere saldırmak için fırsat kollayan etçillerin kaçması için büyük fırsat oluyor.
Peki iş bu kadarla bitiyor mu? Hayır. Bazı adalarda olumsuz hava koşulları hakim ve hortumlar oluyor. Bu hortumlardan korunmak için defans kuleleri dikiyorsunuz ama bir faydası olmuyor bunların. hortum illaki parkı vuruyor ve geçtiği yerdeki binaları yıkıyor, parçalıyor. Tamir etmek için ranger istasyonunu kullanacaksınız. Bu istasyondaki jeep le tamir, tedavi gibi bir çok işlemi yapabiliyorsunuz. İsterseniz jeepin kontrolünü kendiniz alıp birinci açıdan kullanarak parkta gezmeniz de mümkün. Hatta dinozorları iyileştirici tüfekle kendiniz de hedefleyip iyileştirebiliyorsunuz. Benzer şekilde bir de ACU denilen bir bina var. bu bina da bulunan helikopteri de kendiniz kullanabiliyor veya tıklayıp görev verebiliyorsunuz. ACU helikopteri de kaçan dinozorların uyutulması ve nakliyesi için kullanılıyor. Bir yerden başka bir yere taşınması gereken dinozorları önce vurup uyutuyor ardından taşıyorsunuz. Ölen dinozorlarıda aynı şekilde parktan tahliye etmeniz gerekiyor. Çünkü hastalık yayıyorlar.
Umuyorum yazımız aklınıza takılan sorulara cevap olabilmiştir.
Gelelim oyunun artılarına (+) ve eksilerine (-)
Oyunun (+) Artıları;
+ Dijital dinozor maketlerine en detaylı ulaşabileceğiniz yapım şu an için. Milyonlarca yıl öncesinde yaşamış bu türlerin görünüşü ve “kısıtlı” da olsa davranışsal özellikleriyle ilgili, konuya meraklı küçük yaşta çocuklarınız varsa eğlenceli bir öğretici olacaktır.
+ Oyunun boyutu küçük ve zayıf bilgisayarlar için performansı gayet tatmin edici.
+ Jurassic Park serisine ilgili olanlar için bir çok ingilizce* bilgi edinmek mümkün, karakterler, mekanlar, tarihçe. Kazım alanları vb.
Oyunun (-) Eksileri;
– Oyun Steam’de indirim günleri dışında 214,00 TL gibi bir fiyata satılıyor. Bu fiyat sunduklarına göre gerçekten çok çok yüksek. Bu rakamın nedenini Jurassic Park’ın telifleriyle ilgili yüksek masraflara bağlıyorum ben.
– Oyun süresi fiyatına göre oldukça kısa, detaylı bir management hissi yaşatmıyor, rekabet ve zorluk neredeyse hiç yok. Daha çok, küçük yaştakilerin dinozorları izleyip eğlenebileceği bir yapım olarak düşünülmüş.
– Yine büyük ihtimalle yaş sınırına takılmamak için oyundaki bir çok gore efekti kapatmışlar. Bu da oyunu zaten uygun olan yapısından ötürü iyice “oyuncak” bir havaya sokmuş. Dinozorlar insanlara saldırıyor yiyor, birbirlerine saldırıp öldürüyor ama bir damla kan veya parçalanma efekti görmüyorsunuz. Bunu en azından options sekmesinden açılıp kapanabilir bir hale getirebilirlerdi.
– Park yapmak için size verilen alanlar oldukça küçük ve sınırlayıcı. Bazen bir binayı yerleştirecek uygun yer bulmak için akla karayı seçiyorsunuz. Haritaların eğimli arazileri uygun bomboş olan bir alana dahi bina yapmanıza engel olabiliyor.
– Oyunun kurgulanmış bir hikayesi yok, başından itibaren sandbox havasında oynuyorsunuz, bu da kısa sürede sıkılmanıza sebep oluyor.